Về cơ bản, có thể
hiểu “Chủ quyền” quốc gia là quyền
làm chủ đối với quốc gia (đối với một hoặc nhiều cộng đồng người trên một phạm
vi, vùng lãnh thổ), là thuộc tính chính trị - pháp lý cơ bản, không thể tách rời
khỏi quốc gia, với nhiều nhóm quyền cơ bản như “quyền bất khả xâm phạm lãnh thổ”, “quyền tự quyết”, “quyền độc lập”…
và “Nhân quyền” có thể hiểu là những
quyền tự nhiên của con người, như “quyền
được sống”, “quyền tự do”, “quyền bình đẳng”, “quyền mưu cầu hạnh phúc”…
Thời gian qua, một số tổ chức, cá nhân trong
và ngoài nước thường rao giảng về các giá trị dân chủ, nhân quyền “xa lạ”; quy
chụp, đánh đồng các giá trị ấy cho mỗi quốc gia hay lợi dụng nó như một chiêu
bài để can thiệp công việc nội bộ của quốc gia khác vì nhiều mục đích khác
nhau. Một số cá nhân tin và đánh đồng các giá trị ấy như một “liều thuốc tiên” để “lột xác”, tiến bộ vượt bậc tại các quốc gia, dân tộc. Nhưng với những biến động
chính trị, xã hội tại Đông Âu, Trung Đông làm tất cả phải nhìn nhận đúng đắn
hơn về mối liên hệ: “Chủ quyền quốc gia, dân tộc” là điều kiện, tiền đề quyết định
việc thực thi “dân chủ, nhân quyền” của mỗi quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Dân chủ và nhân
quyền là những giá trị chung của xã hội loài người, là sản phẩm của nền văn
minh nhân loại, không phải của riêng một giai cấp hay một quốc gia nào tạo ra để
áp đặt cho quốc gia khác. Vì thế, việc thực thi những giá trị
dân chủ, nhân quyền đòi hỏi phải có sự phù hợp giữa những giá trị cơ bản (được
thế giới công nhận) với những điều kiện đặc thù mỗi quốc gia, dân tộc thì đó mới
thật sự là những giá trị dân chủ, nhân quyền cơ bản nhất, thiêng liêng nhất được
các cộng đồng người công nhận.
Khi những giá trị
dân chủ, nhân quyền được điều khiển bởi động cơ, mục đích, lợi ích của một số
quốc gia, tổ chức, cá nhân nào đó, tự cho mình là văn minh, tiến bộ hơn với những
hành động không trong sáng thì đó không còn là những giá trị dân chủ, nhân quyền
đúng nghĩa nữa. Thực tế cho thấy, những cuộc biến động chính trị, bất ổn xã hội
như thể chế chính trị bị lật đổ, hạ tầng kinh tế bị phá hủy, sự nổi dậy của các
tổ chức khủng bố và chủ nghĩa dân tộc cực đoan ở Iraq, Afganishtan, Tunisia,
Lybia, Syria… đều có chung 03 đặc điểm:
Một
là chủ quyền quốc gia, dân tộc bị can thiệp; Hai là, mang màu sắc ban
phát các giá trị “dân chủ, nhân quyền”
xa lạ với các dân tộc ấy; Ba là, có cùng một kết cuộc: Các giá trị dân chủ, nhân quyền cơ bản nhất như
quyền sống, quyền tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc… của hàng triệu người bị tước
đoạt. Thực tế đó đã khẳng định: Nếu không có chủ quyền quốc gia, dân tộc thì mọi
giá trị dân chủ, nhân quyền đều bị chà đạp và không được thực thi, dù đó là những
giá trị thiêng liêng và cơ bản của mỗi con người ở bất cứ quốc gia, vùng lãnh
thổ nào.
Việc quy chụp, xem
“dân chủ, nhân quyền” cao hơn “chủ quyền” và “ban phát” những giá trị xa lạ ấy
cho các quốc gia, dân tộc có độc lập, chủ quyền là một sự đánh tráo khái niệm,
phản khoa học và làm mất đi những giá trị dân chủ, nhân quyền cơ bản nhất của
con người.
Trong sự phát triển
vũ bảo của kỷ nguyên 4.0, xu thế hội nhập, toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ,
có rất nhiều vấn đề phức tạp mà các quốc gia không thể tự mình giải quyết được,
trong đó có vấn đề dân chủ, nhân quyền. Nhưng sự hợp tác ấy phải đặt trên cơ sở
bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền cũng như những giá trị về đạo đức, truyền
thống của mỗi quốc gia với nguyên tắc cơ bản là đảm bảo sự hài hòa về lợi ích,
đôi bên cùng có lợi. Không một quốc gia nào được phép cho mình là “văn minh
hơn”, “tiến bộ hơn”, “dân chủ, nhân quyền hơn” để “ban phát” những giá trị ấy
như một công cụ để gây sức ép trong các vấn đề về kinh tế, thương mại, nhân đạo…
nhằm che đậy các mưu đồ chính trị.
Hình ảnh hoang tàn của đất nước
Syria sau làn sóng “Mùa xuân Ả Rập” để thực hiện dân chủ, nhân quyền
Việt Nam là quốc
gia có chủ quyền, thực tiễn cách mạng ở Việt Nam cho thấy những giá trị dân chủ,
nhân quyền luôn được Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta tôn trọng, vận dụng, phát
huy một cách linh hoạt, phù hợp với kinh tế, văn hóa, xã hội, đạo đức của người
Việt qua từng thời kỳ, giai đoạn lịch sử và gắn kết chặt chẽ, chủ động hội nhập
với các giá trị dân chủ, nhân quyền của thế giới. Những rao giảng về giá trị
dân chủ, nhân quyền “xa lạ” như “nhân quyền
cao hơn chủ quyền”, “nhân quyền không biên giới”… của các cá nhân, tổ chức
trong và ngoài nước chỉ là những luận điệu, hành động nhằm che đậy động cơ, mục
đích xấu phục vụ nhu cầu cá nhân, bỏ qua các
lợi ích của cộng đồng, gây ra bất ổn xã hội và “giật đổ” các giá trị Việt Nam
nghìn năm văn hiến.
Những giá trị dân
chủ, nhân quyền “xa lạ” cùng với việc rao giảng, ban phát của những tổ chức, cá
nhân không phù hợp với xã hội Việt Nam, tất yếu sẽ bị vòng quay của lịch sử và
xã hội Việt Nam đào thải!!!
Hai khái niệm nói
trên dù
không cùng chung một hệ giá trị nhưng luôn tồn tại song song, giữa
chúng có mối quan hệ hữu cơ, gắn bó mật thiết, tác động qua lại, bổ trợ lẫn
nhau và không thể tách rời nhau trong quá trình vận động, phát triển của
xã hội loài người và của mỗi quốc gia, dân tộc. Trong đó: Chủ quyền quốc gia là
cơ sở, tiền đề và điều kiện tiên quyết để bảo vệ, thực thi nhân quyền; nhân quyền
tuyệt đối không thể tách rời hay được nâng quan điểm lên thành một giá trị độc
lập với vị trí cao hơn chủ quyền trong suốt quá trình hình thành, phát triển của
mỗi quốc gia, dân tộc. Tuy nhiên trong thời đại toàn cầu hóa và xu hướng hòa nhập
hiện nay, những luận điểm, luận cứ về chủ quyền và nhân quyền nêu trên ít nhiều
đã bị một số cá nhân, tổ chức lợi dụng, làm sai lệch, tạo sự mơ hồ trong nhận
thức của Nhân dân nhằm phục vụ cho những mục đích không hề tốt đẹp.
Chúng ta là người
Việt Nam hãy có nhìn nhận đúng đắn hơn, không nghe theo những luận điệu xuyên tạc,
sai trái của kẻ xấu, đi ngược lại lợi ích quốc gia, dân tộc và các giá trị tốt
đẹp của người Việt Nam.
Trà Vinh Quê Em.
